Verwarring over normaliteit
Dit op 15-3-2017 geschreven commentaar vond zijn aanleiding in een kritisch rapport van de Onderwijsinspectie over lessen in burgerschap. Mijn bezwaar is dat de overheid in volstrekt lege termen over normen en waarden spreekt. Ze wil wel dat we respect voor anderen opbrengen maar geeft nergens aan welke waarden we moeten verdedigen. Zo wordt de oproep om normaal te doen een loze kreet.
‘Doe normaal of ga weg’ zegt Mark Rutte
Als het gaat om onze gezondheid, dan weten we in Nederland precies wat normaal is en wat niet. Tenminste vijf dagen per week 30 minuten matige tot intensieve lichaamsbeweging, bijvoorbeeld. Iemand van mijn lengte mag tussen de 65 en 81 kilogram wegen. Dat is de norm. En ook in de geestelijke gezondheidszorg weet men heel precies wat normaal is, daar zijn websites over volgeschreven. Maar normen en waarden voor het maatschappelijk leven?
We komen eigenlijk niet verder dan diversiteit, vrijheid en respect. Dat zijn prachtige dingen, maar ze krijgen geen inhoud. In die context viel mij laatst een rapport op van de Inspectie van het Onderwijs. Burgerschap op school, heet het. Conclusie: met burgerschapsvorming op scholen gaat het niet al te best. Er is onvoldoende vooruitgang geboekt, sinds burgerschap in 2006 een aandachtspunt werd.
Om te beginnen moeten normen en waarden niet iets zijn waar je les in krijgt: het is iets wat je al doende leert. Los daarvan viel me de instrumentele aanpak van de Onderwijsinspectie op. Nergens worden die normen en waarden ingevuld. In een kleine 30 pagina’s, wordt zo’n 20 keer geconstateerd dat er meer duidelijkheid moet komen, zonder dat men vervolgens inhoudelijk aangeeft om welke waarden het zou moeten gaan. Het rapport neemt aan dat er in Nederland algemeen aanvaarde en breed gedeelde normen bestaan . Dat is geen gek idee, maar welke zijn dat dan?
