Goed werk voor academici

We spreken van 'goed werk' als professionals aan hoge ambachtelijke standaarden voldoen, als het werk voor henzelf zinvol is en ze publieke waarden in het oog houden. Die kwaliteiten staan door de competitieve inrichting van het universitaire leven onder druk. Geen wonder dat het in Nederland tot onvrede en protesten kwam. Dit onderzoek laat zien welke factoren daarbij een rol spelen en hoe men de situatie kan verbeteren.

Competitie en/of kwaliteit

De titel van deze inleiding suggereert dat we het wetenschappelijk bedrijf in Nederland op twee manieren kunnen opvatten. De ene opvatting luidt dat competitie en kwaliteit met elkaar verband houden. Ons wetenschappelijke onderzoek is doorgaans van een hoog niveau omdat er gezonde rivaliteit bestaat en omdat de overheid daar bewust op stuurt. Anders gezegd: we hebben met competitie én kwaliteit van doen. De andere opvatting luidt dat beide elementen elkaar veeleer dwarszitten. De waarde van ons wetenschappelijk werk wordt in deze visie bedreigd omdat er een overmaat aan concurrentie is en uitstekende wetenschappers onvoldoende kansen krijgen. Anders gezegd: we hebben in deze opvatting met competitie óf kwaliteit van doen.

Zelf vinden wij de tweede opvatting de meest plausibele. We worden daarin gesteund door een recente rapportage van het Rathenau Instituut, waaruit bleek ‘dat het budget van Nederlandse universiteiten voor een veel groter deel bestaat uit competitieve projectfinanciering dan blijkt uit de officiële cijfers’. We zullen aan het einde van deze inleiding dan ook benadrukken dat het verstandig is om de verschillende vormen van rivaliteit die het huidige universitaire leven kenmerken te temperen en meer in te zetten op samenwerking en gemeenschapsvorming. Maar voor het zover is, willen we de voornaamste inzichten van deze bundel in het kort weergeven. Daarbij is het onvermijdelijk om de gangbare beleidsvisie te voorzien van enkele vraagtekens en relativeringen.

Goed werk voor academici
13 juni 2016

Download het volledige bestand

"Goed werk voor academici"

Download PDF