Terugkeer van de stammenstrijd

Deze column schreef ik voor Centrum Ethos aan de Vrije Universiteit. De kwestie is dat de aandacht voor fysieke kenmerken zoals verschillen naar huidskleur of geslacht in het openbare leven steeds groter wordt. Dat komt onder meer door het massale gebruik van media die zichtbaarheid benadrukken. Gevolg is dat het publieke debat vooral over de verschillen gaat en niet over datgene wat we met elkaar gemeen hebben.

Terugkeer van de stammenstrijd

Tribalisering van de maatschappij – die tendens drong zich bij het lezen van de kranten dit weekend op. Het lijkt een tendens die uit de sterk toegenomen zichtbaarheid van publieke figuren voortvloeit en die bij verschillende onderwerpen merkbaar is.

Bijvoorbeeld bij het streven om meer aandacht te schenken aan gekleurde literatuur (NRC) of bij protesten tegen het gebruik van culturele symbolen door leden van een andere etnische groep (Volkskrant). Uiteraard ook bij het debat over de bezwaren die tegen Zwarte Piet naar voren worden gebracht (Volkskrant, Trouw). En ten slotte bij een fenomeen als Beyoncé die zich voor de beweging van Black Lives Matter inzet (NRC). In al die gevallen is huidskleur het punt dat felle discussie losmaakt.

Maar het kan evengoed gaan om een ander zichtbaar verschil zoals geslacht. Los van twee artikelen over de publieke uitstraling die Marilyn Monroe in vroeger tijd had (Trouw, NRC) las ik artikelen over de vraag of we in Nederland niet toe zijn aan een vrouw als premier (Trouw) resp. de vraag of het in de VS veel uitmaakt dat Hillary Clinton vrouwelijk is (NRC). De kwestie kwam eveneens uitvoerig aan bod in een beschouwing die over de kleding van vrouwelijke politici ging. De conclusie was dat ze het op dat punt nooit goed kunnen doen terwijl het publiek bij mannelijke politici nooit naar hun uiterlijk kijkt (Volkskrant). Blijkens deze artikelen is ook geslacht iets wat een felle discussie losmaakt.

Terugkeer van de stammenstrijd
03 oktober 2016

Download het volledige bestand

"Terugkeer van de stammenstrijd"

Download PDF