Vrouwen voldoende ambitieus?
Aanleiding voor dit commentaar was een bericht dat er maar weinig vrouwen voorkomen in de top van het Nederlandse bedrijfsleven. Dat wordt meestal als een gebrek aan moderniteit geduid. Maar het kan evengoed bewijzen dat Nederland juist heel modern is. Bijvoorbeeld omdat vrouwen bewust kiezen voor een mogelijkheid die zij hebben en mannen niet: het ter wereld brengen van kinderen en daar lang voor zorgen.
Vrouwen in het bedrijfsleven
In NRC-Handelsblad van afgelopen zaterdag stond een teleurstellend bericht: het percentage topvrouwen in bedrijven gaat omlaag. Dat aandeel was al vele jaren aan de bescheiden kant maar dankzij de inspanningen van overheid en werkgevers leek het de afgelopen jaren geleidelijk omhoog te gaan. Nu lijkt die groei te zijn gestuit en neemt het aantal topvrouwen weer af. Vergeleken met de ambities van beleidsmakers en ander voorvechters van emancipatie doet Nederland het dus niet goed. Dat geldt ook als je de zaak internationaal bekijkt. Vergeleken met andere landen neemt ons land een weinig vooruitstrevende positie zien als het gaat om vrouwen die doordringen tot de top van het bedrijfsleven. In mijn eigen sector zien we hetzelfde. Toen we vorig jaar onderzoek deden naar universitaire loopbanen , wees een van onze gesprekspartners erop dat haar vakgebied een ware afvalrace liet zien. Onder de afgestudeerden vormen vrouwen nog een meerderheid, bij de promovendi gaat het om 40 tot 45 procent maar vervolgens duikt dat aandeel scherp omlaag met als gevolg dat het onder de hoogleraren maar 15 procent is terwijl je op het niveau van hoogleraar-directeur niet meer dan 3 procent bedraagt. Wat is hier in hier in godsnaam aan de hand?
Er is veel onderzoek naar dit hardnekkige probleem gedaan. Er wordt gewezen op talloze factoren die mogelijk een rol spelen, variërend van te zuinig ouderschapsverlof, vooroordelen bij HRM-afdelingen of de invloed van old-boys-netwerken in het bedrijfsleven, tot aan de doorwerking van het verzuilde kostwinnersmodel of de onwil van mannen om meer in het huishouden te doen. De meeste verklaringen komen erop neer dat Nederland op dit vlak niet modern genoeg zou zijn. In een echt moderne samenleving gaan de kansen van mannen en vrouwen gelijk op en zullen vrouwen een evenredig aandeel krijgen aan de top van het bedrijfsleven.
